Dr. Νικόλαος Σκαρτάδος M.D. Μαιευτήρας – Χειρουργός Γυναικολόγος
Μαστός - Νικόλαος Σκαρτάδος Μαιευτήρας – Χειρουργός Γυναικολόγος, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών

Η ανατομία του Μαστού

Ο γυναικείος μαστικός αδένας βρίσκεται στον υποδόριο ιστό και αποτελείται από 15–20 σύνθετους σωληνοκυψελοειδείς αδένες, που περιβάλλονται από κοινό υπόστρωμα από συνδετικό ιστό. Ο συνδετικός ιστός καθορίζει τη σκληρότητα, την έκταση και το σχήμα του μαστού.
Η θηλή βρίσκεται στο κέντρο της θηλαίας άλω και έχει πιο σκούρο χρώμα. Στη θηλή εκβάλλουν οι γαλακτοφόροι πόροι του μαστικού αδένα και ελεύθεροι σμηγματογόνοι αδένες.
Στη γυναίκα υπόκειται σε πλήθος λειτουργικών και μορφολογικών μεταβολών, που σχετίζονται με την εμμηνορρυσία, την κύηση, την γαλουχία και την εμμηνόπαυση. Ο δυναμικός αυτός ρόλος του έχει ως συνέπεια πλήθος δυσλειτουργιών και κλινικών εκδηλώσεων, που καθιστούν τα νοσήματα του μαστού συχνά κλινικά προβλήματα.

Dr. Νικόλαος Σκαρτάδος M.D. Μαιευτήρας – Χειρουργός Γυναικολόγος

Καλοήθεις παθήσεις του μαστού


Κύστες μαστού
Αδένωμα
Νεανικό αδένωμα – γιγαντιαίο αδένωμα
Αδένωμα
Απόστημα μαστού
Θηλώματα ή όγκοι των πόρων
Σκληρυντικές βλάβες
Σκληρυντική αδενώδη
Ακτινική ουλή
Λιπώδης νέκρωση


Κακοήθεις παθήσεις του μαστού


In situ καρκίνωμα (ενδοεπιθηλιακό)
Πορογενές
Λοβιακό
In situ με μικροδιήθηση
Διηθητικό καρκίνωμα
Πορογενές διηθητικό
Λοβιακό διηθητικό
Με ασυνήθη κλινική εικόνα
Νόσος Paget της θηλής


1. Καλοήθεις παθήσεις του μαστού

Παθήσεις απότοκες θηλασμού

Επώδυνες θηλές και ραγάδες, υπερφόρτωση των μαστών, μαστίτιδα της λοχείας, απόστημα του μαστού, γαλακτοκήλη.Οι καλοήθεις παθήσεις αφορούν στο 88%-90% της παθολογίας του μαστού και περιλαμβάνουν όλες τις παθολογικές του καταστάσεις εκτός του καρκίνου. Οι καλοήθεις παθήσεις του μαστού εμφανίζουν κλινική και ακτινολογική ποικιλομορφία και μπορούν να καταταγούν, με βάση την κλινική τους εικόνα, σε οκτώ ομάδες:

Φλεγμονή Μαστού

Στην ομάδα αυτή περιλαμβάνονται όλες οι καταστάσεις φλεγμονών που εμφανίζονται εκτός της περιόδου της γαλουχίας. Οι περιπτώσεις αυτές διακρίνονται σε:

Μαστίτιδα (οξεία μαστίτιδα, χρόνια ή υποτροπιάζουσα μαστίτιδα, μαστίτιδα από σιλικόνη).
Απόστημα του μαστού
Συρίγγιο
Έκζεμα
Ειδικές φλεγμονές

Παθολογικές εκκρίσεις – Υγρο απο τη θηλη.

Ένα σημαντικό ποσοστό γυναικών (35%-40%), που προσέρχεται για εξέταση, εμφανίζει υγρό από τη θηλή. Η έκκριση αυτή μπορεί να είναι τυχαίο εύρημα από την ίδια την ασθενή ή να διαπιστωθεί κατά την κλινική εξέταση ή την μαστογραφία. Η ύπαρξη εκκρίματος από την θηλή, εκτός περιόδου κύησης και θηλασμού, αποτελεί παθολογικό εύρημα. Και για τον λόγο αυτό θα πρέπει να γίνεται κυτταρολογικός έλεγχος του εκκρίματος. Κάθε έκκριση, όμως, από τον μαστό δεν προδικάζει κακοήθεια. Υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός καταστάσεων που μπορεί να προκαλέσει παθολογική έκκριση.

Μηχανικός ερεθισμός
Χορήγηση φαρμάκων-Γαλακτόρροια(ηρεμιστικά ή καρδιοτονωτικά φάρμακα)
Καλοήθεις παθήσεις (ενδοπορικό θήλωμα, διάταση των γαλακτοφόρων πόρων, ινοκυστική μαστοπάθεια)
Νευροορμονικά αίτια: Αμηνόρροια-Γαλακτόρροια (Σύνδρομο Chiari-Frommel), αδένωμα της υπόφυσης, θυρεοειδεκτομή, ωοθηκεκτομή, μαστεκτομή, μαστίτιδα των νεογνών)
Τραυματισμός του θωρακικού τοιχώματος (θωρακοτομή, πνευμονεκτομή).

Συγγενείς ανωμαλίες του μαστού

Οι συγγενείς ανωμαλίες του μαστού περιλαμβάνουν πληθώρα κλινικοανατομικών δυσμορφιών, από τις απλές υποπλασίες μέχρι τις σοβαρές ανωμαλίες. Οι ανωμαλίες αυτές, όπως είναι ευνόητο, δημιουργούν διαφορετικού βαθμού ασυμμετρία των μαστών, η οποία επηρεάζει την ψυχική υγεία των ασθενών.

Οι ανωμαλίες των μαστών διακρίνονται στις ανωμαλίες ατροφικού τύπου, ανωμαλίες υπερτροφικού τύπου και ανωμαλίες του συμπλέγματος της θηλής-θηλαίας άλω.

α. Ανωμαλίες ατροφικού τύπου: Αμαστία (ετερόπλευρη ή αμφοτερόπλευρη), απλασία (ετερόπλευρη ή αμφοτερόπλευρη), υποπλασία (ετερόπλευρη ή αμφοτερόπλευρη) , ατροφία.
β. Ανωμαλίες υπερτροφικού τύπου: Πολυμαστία, υπερτροφία (αμφοτερόπλευρη ασύμμετρη υπερτροφία, ετερόπλευρη υπερτροφία και ετερόπλευρη υποπλασία).
γ. Ανωμαλίες του συμπλέγματος θηλής- θηλαίας άλω: Ανωμαλίες ως προς τον αριθμό και την θέση, αθηλία, πολυθηλία(υπεράριθμες θηλές), έκτοπη θηλή, μορφολογικές ανωμαλίες θηλής

2. Καλοήθεις όγκοι του μαστού

Κύστες Μαστού (Κυστικοί όγκοι)

Η κύστη μαστού είναι καλοήθης κυστικός όγκος και εμφανίζεται συχνότερα στην δεκαετία πριν από την εμμηνόπαυση. Τα κλινικά ερήματα ποικίλλουν. Ψηλαφητικά μπορεί να είναι ομαλή ή ανώμαλη, επώδυνη ή ανώδυνη, ευπίεστη ή ασυμπίεστη, καλά αφοριζόμενη, κινητή, χωρίς συμφύσεις, μονήρης ή πολλαπλή, ετερόπλευρη ή αμφοτερόπλευρη. Στις κύστες μαστού η διάγνωση τίθεται με την κλινική εξέταση και την μαστογραφία, αλλά επιβεβαιώνεται με τους υπερήχους και την παρακέντηση. Η παρακέντηση, στην περίπτωση των κύστεων, έχει διπλό χαρακτήρα, διαγνωστικό και θεραπευτικό. Το υγρό των κύστεων αποστέλλεται για κυτταρολογική εξέταση. Οι κύστεις μαστού δεν εξαιρούνται χειρουργικά, εκτός εάν διαπιστωθεί ενδοκυστική ανωμαλία, γαλακτοκήλη, απόστημα, αιμάτωμα.

Συμπαγείς όγκοι μαστού

Το ιναδένωμα είναι το τρίτο σε συχνότητα νεόπλασμα του μαστού, μετά την κυστική νόσο και τον καρκίνο. Είναι όμως ο συχνότερος όγκος σε ηλικία μικρότερη των 25 ετών. Είναι καλοήθης όγκος της νεαρής ηλικίας και προέρχεται από υπερπλασία τόσο του επιθηλιακού όσο και του ινώδους στοιχείου του μαστού. Κλινικά εμφανίζεται ως ογκίδιο ομαλό, κινητό, ανώδυνο, καλά αφοριζόμενο, σκληρό και ασυμπίεστο. Μπορεί να είναι μονήρες ή πολλαπλό, με ετερόπλευρη ή αμφοτερόπλευρη εντόπιση. Συχνά η αδένωση παρουσιάζει τάση αύξησης του μεγέθους του και αρκετές φορές κυκλική αυξομείωση, γεγονός που στηρίζει την άποψη ότι το ινοαδένωμα είναι ορμονοεξαρτώμενο. Στις πολύ νέες γυναίκες, στις οποίες η πιθανότητα καρκίνου του μαστού είναι σχεδόν μηδενική, η θεραπεία είναι συντηρητική, ενώ στις μεγαλύτερες εφαρμόζεται χειρουργική εξαίρεση του ογκιδίου.

Το φυλλοειδές κυστεοσάρκωμα μοιάζει με το ινοαδένωμα προέρχεται όμως από τα κύτταρα του στρώματος και όχι από τον αδενικό ιστό του μαστού. Έχει την τάση να μεγαλώνει και να καταλα μβάνει μεγάλο τμήμα του μαστού. Αν και είναι καλοήθης όγκος έχει την τάση να υποτροπιάζει τοπικά γι’ αυτό και θα πρέπει να εξαιρείται με ευρεία χειρουργική εκτομή. Σπάνια μπορεί να επιδείξει κακοήθη συμπεριφορά και να δώσει απομακρυσμένες μεταστάσεις.

Το λίπωμα είναι καλόηθες ογκίδιο του μαστού λιπώδους σύστασης. Κλινικά είναι ανώδυνο, μαλακό, πολύλοβο, κινητό, καλά αφοριζόμενο και συνήθως μονήρες. Εντοπίζεται στον υποδόριο χώρο, ποικίλλει σε μέγεθος και δεν συμφύεται με το υπερκείμενο δέρμα. Διαγιγνώσκεται με υπερηχογράφημα μαστού και μαστογραφία. Θεραπεία εκλογής είναι η χειρουργική εξαίρεση.

Μαστοδυνία (Πόνοι στο Μαστό)

Η μαστοδυνία είναι ο μονόπλευρος ή αμφοτερόπλευρος πόνος στους μαστούς. Είναι ένα συχνό σύμπτωμα, αρμόζει όμως να το πάρουμε στα σοβαρά, και να το θεραπεύσουμε συστηματικά. Πρόκειται συχνά για την κλινική εκδήλωση μιας ορμονικής διαταραχής, η θεραπεία της οποίας είναι αναγκαία τόσο για να ανακουφιστεί η ασθενής, όσο και να αποφευχθεί ή και να καθυστερήσει η ανάπτυξη μιας καλοήθους μαστοπάθειας, που δυνητικά αποτελεί παράγοντα κινδύνου για καρκίνο του μαστού.

Κατηγορίες